Boxmeerse Vaart: Immaterieel Cultureel Erfgoed
Gedurende de tijd dat 'de Vaart' door Boxmeer trekt en ook op Vaartzaterdag bij het binnenvoeren van de relikwie wordt er door beiermannen in de kerktoren 'gebeierd'. Het is een heel bijzondere manier van 'luiden' om de klanken van de kerkklokken over Boxmeer uit te strooien. Neen er wordt niet geluid, zoals we dat gewend zijn. De klepel wordt met een hulpstuk door twee beiermannen ritmisch tegen de rand van de klok bewogen en dat 25 minuten lang. Dit geeft een zeer specifiek geluid. De wijze waarop dit gebeurt is in de Wereld uniek te noemen. In de toren zijn 4 beiermannen aanwezig die elkaar aflossen. De 3 oude klokken (uit 1408, 1412 en 1448) in de huidige toren zijn als door een wonder gespaard gebleven toen de kerk tegen het einde van WO-II vrijwel totaal werd vernield.
Samen met het Bloemencorso te Zundert en het Sint Maartenberaad uit Utrecht viel deze grote eer te beurt aan de Boxmeerse Vaart. Een internationale toetsingscommissie heeft zich op 12 oktober over de eerste zeven Nederlandse aanvragen gebogen. Drie haalde met glans de toets der citeria.
Het is een grote erkenning voor de Boxmeerse Vaart als een oeroude Boxmeerse Traditie en een sociaal, cultureel, historisch, religieus erfgoed en monument.
De uitverkiezing was een complete verrassing voor de Boxmeerse delegatie die zeer regelmatig betrokken is bij manifestaties van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (NCVIE) te Utrecht. De Boxmeerse Vaart was op 13 oktober samen met 130 andere tradities aanwezig met een grote tentoonstelling op de manifestatie van de NCVIE.
Bij monde van de bezielende directeur van NCVIE, Ineke Strouken werd de erkenning van de Boxmeerse Vaart in een zaal vol deskundigen, enthousiastelingen, immaterieel erfgoeddragers en de secretaris van de UNESCO wereldkundig gemaakt. DE compleet verraste secretaris/penningmeester van de Boxmeerse Vaart mr. Wim Goossens mocht de korte laudatio aanhoren en ontving bloemen uit handen van de Secretaris van de UNESCO.
UNESCO VERDRAG
Zondag 2 september 2012 geeft staatssecretaris Halbe Zijlstra het startschot voor de uitvoering van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.
Dat doet hij midden op straat tijdens het Bloemencorso van Zundert, tussen de tribunes. Het Zundertse corso is een van de tradities die graag op de Nationale Inventaris van Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland willen komen.
Levend erfgoed Nederland krijgt met het ondertekenen van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed er een nieuwe erfgoedpoot bij. Naast het materieel erfgoed is er nu ook oog voor het immaterieel erfgoed, de tradities en rituelen die mensen niet verloren willen laten gaan en die ze willen doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen. Immaterieel erfgoed is levend erfgoed en het beschermen ervan vraagt een geheel andere aanpak dan het beschermen van monumenten en archiefstukken.
In 2003 namen de landen die zijn aangesloten bij UNESCO een verdrag aan om het immaterieel erfgoed te gaan beschermen om de culturele diversiteit in de wereld te waarborgen. Met name landen die veel verhalen, feesten, rituelen en gebruiken, volkskennis (zoals kennis van geneeskrachtige kruiden), en ambachten hebben, hebben zich voor het verdrag ingezet.
Immaterieel erfgoed is levend erfgoed en wordt gedragen door mensen die er liefde voor voelen en hun traditie willen doorgeven aan volgende generaties. Daarvoor moet het meegaan met de tijd en door elke generatie worden eigen gemaakt. Beschermen betekent dan ook helpen om de waardering van dit erfgoed te vergroten, het belang ervan te erkennen en het veilig te stellen voor de toekomst.
Inventarisatie van tradities en rituelen
In Nederland zijn circa tweeduizend groepen mensen die zich inzetten om een traditie levend te houden en door te geven aan volgende generaties. Het Bloemencorso in Zundert is er een van. Het corso is sociaal cement, het is lijm. Het verbindt de gemeenschap, het inspireert, het verleent identiteit. Het corso is veel meer dan een evenement op de eerste zondag in september, het is een sociaal fenomeen dat de Zundertse gemeenschap het hele jaar door in zijn greep houdt. Dat maakt het tot een goed voorbeeld van wat Immaterieel Erfgoed is en waarom het belangrijk is. En tot een goede plek om het startsein te geven tot het samenstellen van de inventaris van Immaterieel Erfgoed in Nederland.
Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed De coördinatie van het in kaart brengen van het immaterieel erfgoed in Nederland is handen gelegd van Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed. Gemeenschappen moeten zelf het initiatief nemen om opgenomen te worden op de nationale inventaris, zie www.volkscultuur.nl.
Immaterieel Cultureel Erfgoed
Op zaterdag 13 oktober is de Boxmeerse Vaart uitgeroepen tot Nationaal Immaterieel Cultureel Erfgoed en geplaatst op de nationale lijst. Dit gebeurde op een grote Manifestatie Immaterieel Erfgoed gehouden in het Fort Voordorp te Utrecht. Deze uitverkiezing is een resultaat van vijf jaar hard werken om de Boxmeerse Vaart als Nationaal Immaterieel Erfgoed erkend te krijgen.Samen met het Bloemencorso te Zundert en het Sint Maartenberaad uit Utrecht viel deze grote eer te beurt aan de Boxmeerse Vaart. Een internationale toetsingscommissie heeft zich op 12 oktober over de eerste zeven Nederlandse aanvragen gebogen. Drie haalde met glans de toets der citeria.
Het is een grote erkenning voor de Boxmeerse Vaart als een oeroude Boxmeerse Traditie en een sociaal, cultureel, historisch, religieus erfgoed en monument.
Schouderklop
Deze erkenning is een enorme schouderklop voor de meer dan 250 Vaartvrijwilligers maar ook voor deelnemers aan de Vaart die telkens jaren meedoen en zich daarbij inzetten om deze waardevolle traditie te behouden.De uitverkiezing was een complete verrassing voor de Boxmeerse delegatie die zeer regelmatig betrokken is bij manifestaties van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (NCVIE) te Utrecht. De Boxmeerse Vaart was op 13 oktober samen met 130 andere tradities aanwezig met een grote tentoonstelling op de manifestatie van de NCVIE.
Bij monde van de bezielende directeur van NCVIE, Ineke Strouken werd de erkenning van de Boxmeerse Vaart in een zaal vol deskundigen, enthousiastelingen, immaterieel erfgoeddragers en de secretaris van de UNESCO wereldkundig gemaakt. DE compleet verraste secretaris/penningmeester van de Boxmeerse Vaart mr. Wim Goossens mocht de korte laudatio aanhoren en ontving bloemen uit handen van de Secretaris van de UNESCO.
De nationale erkenning is gebaseerd op het UNESCO verdrag dat door Nederland in augustus heeft geratificeerd.
UNESCO VERDRAG
Zondag 2 september 2012 geeft staatssecretaris Halbe Zijlstra het startschot voor de uitvoering van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.
Dat doet hij midden op straat tijdens het Bloemencorso van Zundert, tussen de tribunes. Het Zundertse corso is een van de tradities die graag op de Nationale Inventaris van Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland willen komen.
Levend erfgoed Nederland krijgt met het ondertekenen van het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed er een nieuwe erfgoedpoot bij. Naast het materieel erfgoed is er nu ook oog voor het immaterieel erfgoed, de tradities en rituelen die mensen niet verloren willen laten gaan en die ze willen doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen. Immaterieel erfgoed is levend erfgoed en het beschermen ervan vraagt een geheel andere aanpak dan het beschermen van monumenten en archiefstukken.
In 2003 namen de landen die zijn aangesloten bij UNESCO een verdrag aan om het immaterieel erfgoed te gaan beschermen om de culturele diversiteit in de wereld te waarborgen. Met name landen die veel verhalen, feesten, rituelen en gebruiken, volkskennis (zoals kennis van geneeskrachtige kruiden), en ambachten hebben, hebben zich voor het verdrag ingezet.
Immaterieel erfgoed is levend erfgoed en wordt gedragen door mensen die er liefde voor voelen en hun traditie willen doorgeven aan volgende generaties. Daarvoor moet het meegaan met de tijd en door elke generatie worden eigen gemaakt. Beschermen betekent dan ook helpen om de waardering van dit erfgoed te vergroten, het belang ervan te erkennen en het veilig te stellen voor de toekomst.
Inventarisatie van tradities en rituelen
In Nederland zijn circa tweeduizend groepen mensen die zich inzetten om een traditie levend te houden en door te geven aan volgende generaties. Het Bloemencorso in Zundert is er een van. Het corso is sociaal cement, het is lijm. Het verbindt de gemeenschap, het inspireert, het verleent identiteit. Het corso is veel meer dan een evenement op de eerste zondag in september, het is een sociaal fenomeen dat de Zundertse gemeenschap het hele jaar door in zijn greep houdt. Dat maakt het tot een goed voorbeeld van wat Immaterieel Erfgoed is en waarom het belangrijk is. En tot een goede plek om het startsein te geven tot het samenstellen van de inventaris van Immaterieel Erfgoed in Nederland.
Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed De coördinatie van het in kaart brengen van het immaterieel erfgoed in Nederland is handen gelegd van Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed. Gemeenschappen moeten zelf het initiatief nemen om opgenomen te worden op de nationale inventaris, zie www.volkscultuur.nl.
